Hoekselijn

Hoekselijn

Na het officieel in gebruik nemen van de Nieuwe Waterweg in 1872 was de tijd rijp om na te denken over een spoorverbinding langs de waterweg naar Hoek van Holland. De eerste plannen  zijn gemaakt in 1875. Het zou echter nog tot 1891 duren voordat de eerste trein reed op het traject Schiedam – Maassluis. De lijn werd aangelegd als aftakking van de bestaande lijn Rotterdam-Den Haag. Het gedeelte Schiedam–Vlaardingen-Maassluis  werd geopend in 1891. Maassluis – Hoek van Holland strand volgde in 1893. De spoorlijn werd in 1935 als een van de eerste trajecten in ons land geëlektrificeerd.  Daarvoor werden acht stroomlijntweewagentreinstellen Mat’35 aangeschaft. De z.g.n. Hoek van Hollanders.

Schiedam werd op 3 juni 1847 geopend  toen het traject Den Haag-Delft-Rotterdam in gebruik werd genomen. Het was toen nog het enige station in Schiedam. In 1889 werd het oorspronkelijke houten gebouw vervangen door een uit baksteen opgetrokken permanent gebouw. Vanuit Rotterdam DP komende zien we een van de seinbruggen die de overlopen van Station Schiedan beveiligden. De linker sporen vormen na het  station Schiedam “de Hoekselijn”, de andere twee sporen gaan verder als de “Oude Lijn” richting Delft/Den Haag..

Het eerste grote kunstwerk wat zich na Schiedam op de Hoekselijn aandiende was de brug over de Poldervaart, net voor de gemeente grens met Vlaardingen. Mat’46 als stoptrein onderweg van Schiedam naar Vlaardingen.

Op de grens tussen Schiedam en Vlaardingen staat nog steeds een bewoonde voormalige blokwachterswoning tussen het struweel verscholen.

Vlak voor Station Vlaardingen-Oost, bij het voormalige  Shellsportpark “de Vijfsluizen”, is deze in 1891 gebouwde en uit gebakken klinkers, basalt en natuursteen opgetrokken  duiker te bewonderen.

Het eerste station van Vlaardingen aan de Hoekse Lijn was het op 17 augustus 1891 gebouwde Station “Schiedamsedijk”. Na 1917 veranderde de naam van  het station in die van Vlaardingen-Oost., Foto van prentbriefkaart

Het huidige station van Vlaardingen-Oost (Vdo) werd gelijk met het er naast liggende viaduct en het Shell Sportpark “de Vijfsluizen” in 1956 geopend. Het viaduct moest de drukke spoorwegovergang in de Schiedamschedijk vervangen. In die tijd was de Schiedamschedijk, die na de molen aan de Kortedijk overging in de Westlandseweg, de hoofd verbinding Tussen Rotterdam enerzijds, en Hoek van Holland anderzijds. Van de A20 had toen nog nooit iemand gehoord! Let ook even op de RET bus met routenummer P. Foto Prentbriefkaart

Overzicht van het stationsgebouw Vlaardingen-Oost met op de achtergrond de Vulcaanhaven. Aan deze grootste particuliere Rijn-Zeehaven van de wereld staan op de achtergrond de grootste brugkranen van Europa. De haven was voor de oorlog gebouwd door voorheen de Steenkolen Handels Maatschappij en Thyssen-Krupp. Later is het bedrijf opgegaan in het  overslagbedrijf “Frans Swarttouw”. Sinds kort heeft minister Ronald Plasterk deze brugkranen aangewezen om te worden beschermd als monument van de Wederopbouw.

Internationale treinen, zoals De Nord-West Express, stopte niet op Vlaardingen-Oost maar gingen regelrecht door naar Hoek van Holland Haven waar de veerboot op Harwich al lag te wachten. Hier de doorkomst in 1988 van de NWE met de 1601 als tractie .

De doorkomst was van de internationale treinen was iedere dag op de zelfde tijd! De treinen reden op de vaartijden van de boten van de Mij Zeeland die de dienst Hoek van Holland—Harwich onderhielden. Het leuke was dat de tractie voor deze treinen niet altijd de zelfde was en nog al eens wisselde. Gisteren nog de 1601 , nu verzorgd de 1221 de tractie voor de Nord-West-Express.

Koersbord welke aan de rijtuigen van de Nord Express,  Kopenhage—Hoek van Holland (Londen) te vinden waren.Er was een verschil tussen de NE en de NWE

Als vervanging van Mat’46 in de stoptreindienst werden de Sprinters uit de serie 2002-2009  aangewezen. Op 1 september 1975 werden de eerste Sprinters ingezet op de Hoekse Lijn tussen Rotterdam en Hoek van Holland, waar een proefbedrijf werd gehouden. Omdat de treinstellen dienst zouden gaan doen op o.a. de Zoetermeer Stadslijn, werden toiletten, eerste klasse en een doorloop tussen beide bakken achterwege gelaten. De 2014 en 2015 zijn bij wijze van proef in dienst gekomen met een chopper-vermogensregeling in plaats van de weerstandsregeling van de overige treinstellen.. Zij reden hier de twintigminutenstoptreindienst.

Later werden deze tweewagenstellen vervangen door de driewagenstellen en de City-Pendels. Op de voorgrond het uithaalspoor naar de Vulcaanhaven en de Nieuwe Matex.

De dagelijkse boottrein van Hoek van Holland naar Amsterdam werd in de regel gereden door twee maal Mat 54- 4, de Hondekop 4.  Links is nog de Magnesiet te zien die regelmatig gebruik maakte van de Bollenwagens. We kijken van Oost naar West.

Op de voormalige overweg tussen de Binnensingel en de Koningin Wilhelminahaven passeert de 1601 met een Internationale trein naar Hoek van Holland. Aan bebouwing zien we v.l.n.r, De Romi = Rotterdamsche Margarinefabriek=, dan de voormalige ijsfabriek waar staven ijs gemaakt werden om de gevangen vis op zee te koelen, dan met schoorsteen de rokerij van Kornaat of die van Kwakkelstein (dat weet ik niet meer zo goed), verder is het rederijkantoor anex haringpakhuis van Hoogendijk te zien. Hoogendijk was de laatste reder die een schip op zee had met de Vlaardingse visserij tekens VL. Als laatste zien we op de achtergrond het kantoor met laboratorium van de Unilever, de op een na grootste werkgever van Vlaardingen in de moderne tijd..

De 1610 met twee rijtuigen van de Noord-West Express die terug gaan richting Rotterdam. De werkzaamheden voor de spoor (Deltadijk) vernieuwingen zijn al in volle gang

Close Up van het TEN slaaprijtuig uit de NWE

Het in 1891 gebouwde viaduct aan de Binnensingel viel helaas ook onder de slopershamer bij de bouw van de nieuwe Deltadijk. Op de achtergrond de gebouwen van de Romi aan de KW-haven

Gezien vanuit Vlaardingen-Centrum is dit het begin van de industrie en haringsporen bij Vlaardingen Oost. Vanuit deze Engelsman liepen twee sporen langs achter de  haringpakhuizen aan de KW-haven. Het binnenste spoor gaf toegang tot de laadplatforms met hoge deuren aan de achterzijde van de pakhuizen waar de kantjes haring geladen kon worden. Het tweede spoor was een soort omloop/doorgaand spoor en  leiden naar de bedrijven aan de Vulcaanhaven en naar de Nieuwe Matex, of voluit geschreven “De Maatschappij tot Exploitatie van Terreinen. In vroegere tijden leverde de tankers van Ommeren hier de walvistraan af die zij bij de Willem Barentsz in de Zuidpool waren wezen halen. Toen deed men nog niet zo moeilijk.

Tot ruim in de jaren 50 van de vorige eeuw had Vlaardingen de grootste drijfnet vissersvloot (Stoomfietsen en loggers)van Nederland. De dag voordat de vloot naar de gronden ging waren de schepen feestelijk gepavoiseerd en was er veel te doen op de kade van de Koningin Wilhelminahaven en de Oude Haven. De foto laat ons zien hoe “vlaggetjesdag” echt gevierd behoord te worden. Links staan de haringpakhuizen van de grote reders en de  rederijkantoren. Daarachter is de spoorbaan tussen Vld-O en Vld-C te zien. De gesloten goederenwagen staan ongeveer op de engelsman van plaatje 20. Links van de geslotenwagens is nog net de Stoomfabriek voor kisten en tonnen van Kees van der Burg te zien. Dit alles is nu historie. Nu is op de plaats van de voormalige goederensporen een drukke verkeersweg ontsluitingsweg geprojecteerd en op de grond van de kistenfabriek staan nu woningen.

Het spoor rechtdoor, wat uitloopt op een stootjuk, is het uithaalspoor voor de ketelwagens van en naar de Nieuwe Matex. De ketelwagens werden getrokken tot  t.h.v. Station Vld-O en gingen dan geduwd over het kruis rechts af naar de “Matex. Wagens voor Frans Swarttouw”en de Vulcaan gingen, ook geduwd, maar nu aan de anderekant, tussen de bomen door naar de sporen aan de Vulcaanhaven.

Lok 2247 duwd een ketelwagentrein over het kruis tussen de bomen aan de Vulcaanweg naar de Matex. Deze bomen hebben helaas ook plaats moeten maken voor het vrachtverkeer naar de Northfolk Line en de eerder genoemde stadsontsluitingsweg.

De 2247 duwd een ketelwagentrein t.h.v. het Havenbedrijf Vlaardingen-Oost (HVO) naar de plant van de Nieuwe Matex. De eerste ketelwagens moeten nu voor het hek van de “Matex”staan.

Het oude spoor met de driepuntsportalen gezien in de richting van Vld-C. De Deltadijk, waar het nieuwe spoor op komt te liggen, groeit al aardig en zal voorzien worden van de standaard portalen uit H-profielen. Zoals te zien is aan het bord moet de baanvaksnelheid terug gebracht worden naar 100 km/h.

De oude lichtsein uit stelsel ’54 dekken de overloop voor Vld-C en de brug over de Oude Haven.

n het nieuwe Deltaplan moet de spoordijk gaan fungeren als Deltadijk! Dit heeft o.a. als gevolg dat de aansluitingen van en naar de raccordementen mede op de schop gaan. Het voorste wissel gaf toegang tot de Ameril en magnesietfabriek. Hier zijn heel wat bollenwagens voorbij gekomen. In het nieuwe plan komt deze aansluiting en de rest van het spoor helaas te vervallen

Ter vervanging van de opgeheven wissels is deze nieuwe aansluiting tot stand gebracht. De nieuwe aansluiting t.h.v. de Machinefabriek Kreber, die zelf geen spooraansluiting heeft, nadert zijn voltooiing

Tot aan de sloop van het oude spoor heeft dit overweg-brugwachtersspoorhuisje, waarin vroeger de overweg- en brugwachter woonde het uitgehouden.

Dat de woning enig onderhoud ontbeerde was duidelijk te zien. Het was jaren geleden dat het houtwerk een kwast had gezien.

Verscholen achter groen en oude dwarsliggers was de naam Vlaardingen door de jaren heen goed leesbaar gebleven.

Het (oude HSM) afsluitsein staat in de stand “kan veilig bereden worden. Toont het sein een rode balk dan kan je beter maar stoppen want anders………

Ga naar deel 1b

Ga naar deel 1c 

Ga naar deel 2 Hoekse lijn