Plan U gesuperd

Plan U gesuperd

De Plan U pakketten zijn aan de nodige mensen uitgeleverd en het model is o.a. door Ivo tB veel mooier gemaakt. Hier volgen de verbeteringen waardor het model nog mooier gemaakt kan worden.

De koppeling van de bakken onderling

      Nadat de eerste bodem (van de B) in elkaar zit vallen  nog een paar zaken op. De sleuven en openingen voor de kortkoppeling zijn exact nagemaakt van een bodem van de Hondekop. Alleen zitten er daardoor meer sleuven dan nodig en dat komt de stevigheid niet ten goede. De lange sleuven, waardoor er aan de zijkant maar een heel dun stukje overblijft, zijn namelijk niet nodig in de 2 bodemplaten van 1mm en 0,3mm dik. De geleiding zit keurig in de 3 plaatjes erboven op en je houdt dan een steviger geheel over. Ook kan ik niet terugvinden waarvoor de geleiding op de kop dubbel is uitgevoerd (1mm en o,3mm dik) want de koppelingen die ik van Piko heb hebben een smallere sleuf dan 1,3mm. Is allemaal aan te passen en te herstellen, maar het is beter om de sleuven in de bodemplaten niet uit te snijden voor de stevigheid.

Hier de bodem, waar nog niets uit is gesneden met de 3 plaatjes van de kortkoppelgeleider erop gelijmd.
Hier is een stuk uit de bodem gesneden, waar de kortkoppeling wél doorheen moet steken. Hier is goed te zien dat in de 2 bodemplaten de dunne wanden aan de zijkanten nu gewoon heel blijven, waardoor de stevigheid van de bodem toeneemt. Vervolgens de kortkoppeling op zijn plaats De voorgeleiding eraan gelijmd En de eindtoestand. De sleuven in de Piko Hondekopbakken zijn waarschijnlijk nodig, omdat je anders het kunststof onderdeel nooit meer uit een mal kan halen. Dus dit is dan weer een voordeel van de lagen methode met Styreen. Dan zijn dus andere vormen mogelijk.

In een van de boeken over dieseltreinstellen vond ik een foto van een mBDk, die werd weggesleept. Daarop is duidelijk te zien dat de zijwanden en het dak over de kopwand heen steken. Dat wilde ik ook maar namaken en Karst deed de suggestie om het dak te laten oversteken en op de zijwanden een styreen strip te plakken. Dus ik kijken en denken hoe dat te doen. Uiteindelijk een eenvoudige en mooie oplossing gevonden:

Je plakt een stryeen stripje (No. 100) 0,5 * 0,25 mm met zijn platte kant zo recht mogelijk op een strookje aluminium tape, hetzelfde dat je gebruikt voor het onder- en het middendak. Dit stukje tape met strip plak je voorzichtig strak met de kopse kant van de strip tegen de zijwanden en het dak aan. Omdat het geheel heel flexibel is, kun je alle rondingen goed volgen en doordat het tape niet rekt, kun je het langs de wand mooi strak recht plakken. Als het naar tevredenheid zit (liever een aantal keren er weer af en dan goed dan maar een beetje goed, want daar blijf je je aan ergeren) laat je de naald van de Contacta een keurig randje lijn aan de binnenkant leggen. Dit laat je vervolgens een nacht uitharden, waarna je het aluminium tape voorzichtig wegtrekt. Om beschadiging aan de rand te voorkomen kun je het beste met een schaartje de uitstekende stukjes onder de bak eerst afknippen. Het aluminium tape laat wat lijmresten achter. Voorzichtig schuren met het universele gereedschap werkt het beste En dan is dit het voorlopige eindresultaat na een nacht uitharden (pas na een nacht het aluminium tape verwijderen, want anders trek je de hele strip weer los). Als je het geheel in de primer of spuitplamuur zet, zal er misschien hier en daar nog iets moeten worden geplamuurd, maar dat zal maar heel weinig zijn.   het eindresultaat nog zonder afwerklaag

Het ‘nadeel’ is dat op deze manier de B bak 1mm langer wordt en dan misschien niet meer op schaal is en dat de ruimte tussen de bakken 1mm kleiner wordt. Maar ik denk dat je daar maar weinig van ziet. De kortkoppelingen hebben vaak samen ook meer dan 1mm speling tussen ruststand en als het treinstel rijdt.

Vervolgens het dak. De plots geven een uitstekende weergave van het dak, maar dan kan hier en daar nog extra detail worden toegevoegd. Zie vooral voor inspiratie de foto’s van Felix Parmentier bij ‘Het dak’ van de plan U beschrijving.

We boren de gravures uit die de boutkoppen immiteren daarna lijmen we in deze gaatjes ,essing draad 0,3 mm. Zo ontaat een mooi stekelvarken.

Stekels afgeknipt en plat gevijld en dan lijkt het ineens op boutkoppen.In Houten vind je GM&S, PB messingmodelbouw en Kleinspoor en alle 3 verkopen ze geëtst messing rooster. Dit is dan wel vierkant, dus dat wordt knippen en heel geduldig en voorzichtig vijlen totdat deze mooi rond is en in de styreen plaat valt, nadat je het rooster voorzichtig rond hebt gerold/gebpgen. De styreen plaat is de originele plaat op de plots, waaruit je het geplotte rooster voorzichtig wegsnijdt. De plaat van het rooster bestaat uit 2 plaatjes styreen. In de onderste zit geen rooster en in de bovenste wel. Als je deze 2 plaatjes dan keurig voorbuigt in de ronding van het dak en vervolgens eerst op elkaar en daarna op het dak plakt, heb je een keurige nis van ongeveer 0,3 à 0,4mm, waar het messsing rooster invalt. Alleen een nadeel van het rooster: tel het aantal roosteropeningen en je komt erachter dat met een geetst messing rooster je ongeveer de helft van het aantal benodigde mazen hebt. Dat is overigens met de styreen plot ongeveer hetzelfde. Misschien is het rooster van de coffeeshop wel een goede oplossing, maar daar kom ik eigenllijk nooit Wel lastig met spuiten, want voor je het weet zitten alle mazen dicht.

Daarna van 0,4mm draad 8 dakhijsogen gebogen, nadat ik had geconstateerd dat messing dakhijsogen van Philotrain of Weinert veel te groot zijn (ook deze moeten eigenlijk kleiner zijn, met nog ruimte voor een boutkop):
De ramen zijn al uitgesneden voor een dun plaatje transparant styreen, dat er pas op komt na het spuiten van het dak en waarop ook de kozijnen worden geplakt

De dakhijsogen van een Philotrain NS 1500 lijken aardig op de ogen die naast het ventilatorrooster zitten:
   

De ventilatoren naast de waterbakken boven de deuren zijn in eerste instantie uitgevoerd als halfronde stukjes styreen. Echter ik denk dat deze rechthoekig zijn en op het dak driehoekvormig liggen. Vervolgens liggen ze scharnierend vast met twee strippen, die aan de achterkant scharnieren en aan de voorkant met een soort rubber spanners vastzitten. Begrijp je nog wat ik bedoel? De foto’s laten het zien.

Dus ik heb een stuk rechthoekig styreen staf gepakt en dat schuin afgevijld. Vervolgens kun je dan hier strippen vanaf snijden op de juiste lengte en deze plak je op het dak. Daarna 2 stripjes evergreen 100 erop plakken en 2 stripjes evergreen 100 ervoor. De laatste schilder je zwart na het spuiten. De stripjes zijn eigenlijk nog net iets te grof, maar dunnere strippen dan 0,5mm heb ik niet gevonden. Ook de dakribben zouden mooier zijn uit strip van 0,25 * 0,25mm, maar om nu evergreen 100 doormidden te snijden heb ik maar niet geprobeerd. Het resultaat is nu als volgt: Vervolgens aan de slag met de “schoorsteentjes” op elke bak bij een van de waterbakken. Kijk goed naar de foto’s van het origineel voor de plaatsing. Op de mBDk en de B zitten ze hetzelfde, maar op de ABk zit deze weer op een andere plek. Wel allemaal rechts gezien in de rijrichting met de mBDk voorop.
Wat het precies voor dingen zijn weet ik niet, maar op de foto’s zie je een kap met daaronder een opening die van voor naar achteren doorloopt en naar beneden. Dus een soort schoorsteen met overkapping.

Op de styreen plots zitten stukjes om dit na te maken. Deze bevielen me niet zo, dus zelf aan de slag. Links zie je de styreen stukjes van de plot. Rechts wat ik ervan heb gemaakt. Van dun messing (resten van messing kits) 0,2mm dik knip en vijl je een strookje van de juiste breedte en buigt dat in de gewenste vorm. Vervolgens maak je een styreen stukje dat net te breed is, waardoor je de bovenopening imiteert. Vervolgens vul je dat aan met een dik stuk styreen, waarna je het geheel weer pas afvijlt tot de messing rand. Daarna een klein beetje rond vijlen aan de onderkant en het past perfect, na het wegsnijden van een stukje dakrib.  

De ventilatieroosters toch nog anders gemaakt.

Dit is de oplossing met gebruikmaking van de plots. Je kunt de plaatjes nog dunner maken door aan de achterkant te schuren. Voordeel hiervan is dat het plaatje de juiste afmeting heeft en de sleuven mooi recht zijn. Alleen moet het verdiept liggen in het dak en gelijk lopen met de dakrand. Een messing mal gemaakt, die je erop kunt plakken, waarna je de contouren kunt inkrassen met een scriber (weer een tandarts instrument dat voor modelbouw wordt verkocht. De sleuven zijn er langs een liniaal erin gekrast. De scriber En het resultaat, voor zover zichtbaar.
 

Klasse borden en handgrepen.

Hier zijn ook nog te zien de geetste messing plaatjes, die ik op de plekken van de 1e en 2e klasse bordjes heb geplakt en een grotere geetst messing plaat voor het nummer van de plan U. Tenslotte waren dat allemaal geemailleerde bordjes, die een bepaalde dikte hebben. Deze geetste plaatjes zijn over van de messing Plan E rijtuigen van MK modelbouw, die ik bouw in de versie van de jaren 80, dus zonder geemailleerde klasseborden. De grotere is een in/uit bord van een OmBC ook van MK modelbouw. Overigens hoeft dit alleen voor de rode plan U.
Ook zie je op de schuifdeuren een imitatie van de handgrepen. Dit heb ik gedaan met een stripje 0,5*0,5 evergreen, geplakt met de Bison verdunner. Deze zijn eigenlijk te groot, een stripje 0,25*0,5 op zijn kant is vast mooier, maar breekt onherroepelijk af. Zo ben ik ook nog niet echt tevreden met de trapjes onder de deuren. Die vind ik ook te kwetsbaar. Het mooiste zou zijn gegoten messing exemplaren, maar waar vind je die. Na het spuiten van een laagje Spuitplamuur vind je weer vele dingen, die nog moeten worden hersteld. Ook zie je de gaatjes voor de handgrepen naast de cabinedeuren en de deurklink. Ook in de bedieningsknoppen van de schuifdeuren is een gaatje van 0,7mm geboord. Daar komt na het spuiten een recht afgevijld draadje van 0,7mm in om iets meer relief in deze knoppen te hebben. Een tipje aluminium verf en het is af. De klinkjes aan een messing gietboom

De koppeling

In vergelijking met foto’s is de koppeling te dicht op de kop, dus moet deze 2mm verder naar buiten. Het montageplaatje van styreen maar weer losgesneden van de bodem en verder naar voren weer erop.

Zo dat bevalt me een stuk beter Vervolgens is de koppeling wat kaal. Daar moeten in elk geval kabels komen. Op foto’s tel ik er 6. Er zit vast een luchtleiding bij die middenonder zit. Aan de zijkanten bovenaan zitten n kabelverbindingen voor de verschillende elektrische verbindingen en vervolgens nog 3 leidingen. Hier een al in de grondlak gezette koppeling en een nog maagdelijk exemplaar van Piko. De doorn rechtsonder moet worden weggehaald, want die steekt uit naar voren en niet naar rechtsonder. Vervolgens dient het driehoekige blokje aan de rechterkant worden weggevijld. Dat zit alleen links op een echte. Dan schraap je op de plekken waar de kabeltjes worden vastgezet de lak weg. Daar pakt de Plastruct weld beter op dan op verf. Boortje met 0,4mm boor ingespannen. Vervolgens 7 gaatjes boren in de koppeling. Hier zie je het duidelijkst het gaatje hoog bovenin voor de kabelverbinding met de contactdoos. Onder het driehoekige bakje zit ook een gaatje. In de uitstulping vooronder boor je in het midden ook een gaatje voor een luchtleiding en boven en onder de steel boor je in de kop van achteren een schuin gaatje. Als laatste boor je een gaatje van onder door de steel heen die net voor de schroefbevestiging zit. Deze ruim je later op tot 0,7mm. Op de plek van de doorn boor je met 0,7mm ook een gaatje van voren. Dan het eerste draadje erin. Dit is hetzelfde draad als gebruikt voor de bedrading van de hele plan U. Klein stukje strippen. Litze in elkaar draaien, haaks omzetten, als je wil dan een klein beetje vertinnen (hoeft niet) en het stukje afknippen tot maximaal de diepte van het gaatje dat je net geboord hebt. Insteken en een kwastje Plastruct erlangs halen en vasthouden. Hier zitten er 5 draadjes in. Dit is het gezicht van onderen. Nu alles goed laten drogen voor de volgende stap   Hier zie je dat je de draadjes voorzichtig in de juiste vorm buigt door met een pincet een punt op de uitstekende draad vast te pakken, welke weer op de steel zal worden gemonteerd. Dan met de pincet en je vingers de draadjes in de juiste vorm buigen en met een drupje Plastruct vastlijmen. Je ziet hier de draad van de koppeldoos naar beneden, rond naar achteren op de steel. De draad vanonder de koppeling door de net gemaakte boog naar buiten en vervolgens boven de vorige vastmaken op de steel. De draad middenonder (luchtleiding?) loopt bol en vervolgens door het gat in de steel naar boven. Het beste kun je foto’s van een echte koppeling van plan U erbij houden voor de juiste kromming. Ik heb overigens gezien dat er verschillen in kabellengte en daarmee in kromming zijn. Niet alle NS Scharfenberg koppeling zijn hetzelfde. Tussen materieelsoorten zijn afwijkingen. Na het afknippen van de overbodige lengte van de draadjes nog 2 messing draadjes
Als laatste buig je een messing draadje 0,4mm dik in de juiste vorm en zet deze vanonder de driehoekige doos achter boven de 3 eerdere draden en steek je een 0,7mm draad voorin als doorn om de koppelingen bij het koppelen mooi recht voor elkaar te krijgen. En dan is dit het resultaat   De kop fleurt er toch nog behoorlijk van op.

De schorten krijgen de goede indeling en uiterlijk van de mBDk.

De Piko bodemplaat heeft de indeling van een Hondekop met een ventilatierooster en opstaptreden. De laatste moeten in elk geval worden verwijderd, maar ook de indeling klopt niet. Bovendien is het reliëf verkeerd om. De plan U heeft platen, die met grendels worden dichtgehouden met dus een spleet ertussen.

Ten eerste worden de schorten helemaal glad gemaakt, geplamuurd, geschuurd en de lakplamuur gespoten om te zien of het allemaal klopt. De uitsparing voor de deur kan al worden gemaakt om de bodem goed pas te krijgen met de kap. Het noodzakelijke gereedschap (een scriber/scraper en een vierkant vijltje) liggen al klaar. Dan aan de hand van foto’s de naden van de deksels aftekenen. Het meest prominent zijn 3 accubakken aan beide zijden van de bak onder de eerste twee 2e klas coupé’s. Na het aftekenen (kleine zwarte streepjes) trek je een sleuf met de scraper volledig haaks met de bak. Dit is hier voor de eerste 3 sleuven al gedaan. Om dit haaks te kunnen doen buigje een strip messing in de bocht van het schort gebogen, zodat je dat kan gebruiken als lineaal.

Hier zijn alle sleuven met de scriber voorzichtig in de schorten gezet. Vervolgens worden e sleuven uitgevijld met een heel fijn vierkant sleutelvijltje. Een driehoek is misschien nog veel beter. De rechter 2 zijn uitgevijld, degene onder de vijl nog niet.. Na het maken van de sleuven eerst de lakplamuur weer van de bodemplaat schuren en dan de grendels erop

De grendels van de afdekplaten zijn gemaakt van Evergreen 100 en opgeplakt met Bison oplosmiddel.   De 3 accubakken per kant zijn nu voorzien van de rib en een eerste aanzet is gemaakt voor de driehoekige openingen, waar de grendels in zitten. Die moeten nog beter worden. Ook krijgen de accubakken nog imitatiescharnieren onderop. De schortplaten hadden in de beginjaren geen openingen. Deze is nog voor de ATB leiding, dus de verdere openingen laten we maar voor wat ze zijn.

Andere trapjes van messing onder de deuren.

Hoewel er op de plots keurige traptreden zijn geplot en die met Evergreen 261 volgens de opgegeven methode leiden tot prima trapjes, zijn ze wel vrij kwetsbaar.

 

Eerst ben ik op zoek gegaan naar dun messing strip met een breedte tussen de 2,5 en 3mm. Helaas dat bleek nergens te vinden. Daarom heb ik maar een messing hoekprofiel gekocht van 3*3. Vervolgens heb ik dat op de buignaad doormidden gezaagd en heb ik van de resterende strips 20 tredes geknipt en netjes haaks met een afronding aan de voorkant gevijld.

Daar ben je wel een avondje zoet mee: Je ziet hier in enigzins gebogen vorm resten van de strip en in styreen ligt nog een laatste trapje uit de plots met Evergreen U profiel 261.

Vervolgens heb ik – per 4 tredes op elkaar geklemd -aan de achterkant 3 dunne sleufjes gevijld waar het messing u profiel in komt te vallen:Iets linksboven van het midden zie je een stapeltje messing tredes met drie sleufjes erin. Ernaast verschillende bij mij weer afgebroken styreen tredes voor de maat. Voor het solderen maak je een hulpgereedschapje van een vuren balkje van 5*5 mm of iets groter. Hierin maak je schuin 2 zaagsnedes op de juiste tredeafstand De 2 eerste treden liggen al klaar voor de mal. De zaagsneden rechts waren voor andere modellen. Dan de treden erin schuiven en goed parallel positioneren: Je kunt zien dat de zaagsneden parallel lopen, maar wel een beetje schuin in het hout, omdat de treden uiteindelijk ook schuin in de bak thuishoren. Daarna het eerste U-profiel erop solderen, met een beetje fosforzuur als vloeimiddel en een niet overdreven zware soldeerbout.Bij het solderen druk je het U-profiel in de groeven van de treden en in de U-groef met een tandenstoker vast, vertinde bout ertegen, sis en vast.
Vervolgens de 2 andere profielen: Daarna knip je met een goede kniptang de uitstekende stukken onderaan eraf en vijl je het mooi glad. Vervolgens zet je de U profielen met een tang voorzichtig haaks tov de treden om op de juiste hoogte waar de trapjes onder de bak moeten komen. Vervolgens boor je met een 1,2mm boor gaten door en door in de bodem tussen de deuren, zover naar achteren dat de eerste trede precies tussen de korte schorten van de bak terecht komt. Op foto’s is goed te zien dat de eerste trede aan de voorkant vrijwel gelijk ligt met de bakwand. De onderste trede steekt uit en de trapsteunen lopen schuin. Onder de bak ziet het er dan als volgt uit:

Zwarte rand rondom 3e licht plan U

 

Op de plan U en plan V/T zit een duidelijke zwarte rand langs zowel de lichtbalk als langs het 3e licht. Op de gele is dat natuurlijk het meest zichtbaar, maar ook op de rode plan U en op de groene plan V/T is dit te zien. Er zijn vast meer methoden om deze rand erop te krijgen, maar onderstaande methode werkt voor mij

 

De koppen zonder randje Hier wordt een mal voor gemaakt met behulp van styreen plaat. Eerst boor je een gaatje van 2mm. Vervolgens ruim je dit gaatje op tot de juiste vorm. Het beste gaat dit met een Fleischmann plan V ernaast voor de vorm, maar zonder gaat het ook De mal buig je vervolgens tussen je vingers in de vorm van de kop en je lijmt aan de onderkant nog stukjes styreen, zodat de rand van de mal nooit de kop raakt. Zo maak je dus een inktrand. Het gebruikte gereedschap is een trekpen, in dit geval van Rotring, maar die van Staedler doen het ook. Mij is de dikte 0,25mm het best bevallen. De Staedler inkt is van het type ook geschikt voor film. Normale inkt houdt niet op lak. En dan is dit het resultaat naast een plan V. Dit is het derde randje, omdat de twee eerdere of scheef zaten of niet de juiste vorm. Dankzij het feit dat de lichtbalk een duidelijke rand heeft, is er in de rand vrij makkelijk voorzichtig ook een zwarte lijn te zetten.

 

 

 

De bakken Verlichting De inrichting Het dak De bodems De aandrijving en de draaistellen De bedrading en electronica De ramen en het glas De koppen Onderdelenlijst Superen van het model Opschriften