Geschiedenis
De Citroën HY of Citroën Type H – zoals de oorspronkelijke Franse benaming luidt – is een bestelbus van Citroen die werd geproduceerd tussen 1947 en 1982.
In 1936 kreeg Pierre Franchiset van Citroen de opdracht om een nieuw type bedrijfswagen te ontwerpen. Nu had Citroen in 1937 al wat ervaring opgedaan met de TUB. (Traction Utilitairé de type B9) maar deze zou geen lang leven beschoren zijn. De TUB. had wel een paar revolutionaire vindingen waar de Citroen H gebruik van kon maken. De eerste blauwdrukken van de Type H lagen al op de werktafel tijdens de tweede Wereldoorlog, maar het eerste prototype rolde pas ná 1945 van de band. Directeur Pierre Boulanger was de verantwoordelijke man voor de specificaties van de voorwielaangedreven bestelwagen die onmiskenbaar een aantal kenmerken van de viercilinder Traction Avant in zich had. Het ontwerp van de HY is gebaseerd op een zelfdragende carrosserie met alle techniek aan de voorkant van de auto (motor, versnellingsbak en aandrijving. De H was van origine uitgerust met een gietijzeren 1.9 viercilinder benzine motor. Het vermogen lag op 35 hele pk’s bij 3.500 tpm. Hiermee kon je niet van 0-100 km/u accelereren, simpelweg omdat 78 km/u de absolute topsnelheid was. Gaandeweg kreeg de HY een wat sterkere motor, maar echt veel maakte het niet uit. De zwaardere uitvoering met een hoger laadvermogen werd ‘HZ’ genoemd.
Met het uiterlijk heeft Citroën weinig getornd. Net als Volkswagen T1 had de eerste serie van de Citroen HY een brilletje, twee gesplitste voorruiten. Later is het brilletje, vanwege beter zicht, vervangen door een enkel exemplaar. Vanwege nieuwe wetgeving werden in1969, kregen HY’s in Luxemburg, Nederland, Zwitserland en België ‘normale’ deuren. De suice-doors waren niet meer toegestaan. De HY heeft een stahoogte van bijna 1.80 meter en achterin een ruime ingang. Talloze nette en verwaarloosde exemplaren zijn in de loop der tijd door ‘Ollanders opgepikt en in Nederland opgeknapt tot beter en mooier dan de originele fabrieksstaat! Dit tot afgrijzen van veel Fransozen die ongenoegen lieten merken door een sticker met de tekst: “Cette Citroen HY ne sera pas obtenir le néerlandais”. Vrij vertaald: “Deze HY zullen de Nederlanders nooit niet krijgen!” Althans, totdat er geld geboden wordt. Een redelijk goede HY doet al gauw 20 mille. In 34 jaar tijd zijn er 473.289 exemplaren van de HY verkocht. Het laatste exemplaar rolde op 14 december 1981van de band. In Europa zijn namelijk bijna alle busjes volgens het principe van de HY gebouwd. In de VS bleef men halsstarrig vasthouden aan een zwaar ladderchassis met grote V8. Maar ook daar zijn ze om. De Dodge RAM Promaster is een Fiat Ducato (die weer gelijk is aan de Citroen Jumper) en bij Ford is de E-lijn vervangen door de Europese Transit.
Door het ontbreken van een cardanaandrijving heeft de HY een lage vlakke laadvloer. De eisen voor het ontwerp van de HY waren, een laag brandstofverbruik en een goede wegligging. In die tijd was er eigenlijk maar één echt grote concurrent voor de Citroen HY. De Volkswagen T1. Deze T1kwam 4 jaar ná de HY op de markt maar deze opgeblazen Kever bood maar de helft van de laadcapaciteit die de HY te bieden had. De T1 verkocht in Duitsland uitstekend, de HY was in Frankrijk en Nederland populair. Beide auto’s begonnen aanvankelijk ook een carrière in de VS op te bouwen, maar door protectionistische maatregelen (de zogenaamde ‘Chicken Tax’) is deze nooit goed van de grond gekomen.
Een van de meest opvallende eigenschappen van de HY is het gewelfde plaatwerk Door deze welvingen werd de auto ook wel liefkozend ‘ribbel-bus’ genoemd. De reden van deze ribbels was eigenlijk heel erg simpel: het was steviger zonder dat het zwaarder of duurder was. De auto bleef 34 jaar lang vrijwel onveranderd in productie, een record voor een bestelwagen. Er zijn in totaal 475.000 exemplaren gebouwd. Tussen 1963 en 1970 werd de HY ook in Nederland geassembleerd. De productie lag op zo’n 400 auto’s per jaar.
Model
Citroën HY bestelbus, Norev
Ombouw van het Praline model
Hans Reints heeft het volgende model verbouwd
Ik had de beschikking over een Praline model wat eigenlijk niet zo spannend was. Zo uit de doos
Een wagen waar mee gewerkt wordt moet er ook als zodanig uitzien.
De wagen voorzichtig gedemonteerd en de achterklep en deuren met een scherp hobbymesje uitgesneden. Uit koperdraad een soort Imperiaal op het dak gemaakt.
De wagen van achteren ingezien
Proefje met wat ladders op het dak.
De HY weer op zijn pootjes gezet.
De koperen staafjes op het dak voorzien van Evergreen U profieltjes
Achteraanzicht met laadvloer
Over de U balkjes komen nu, ook van Evergreen, strips en als de deuren en klep in open stand worden aangebracht, is de wagen klaar.
Rechterzijde met schijfdeur
De wagen zwaar vervuilt en toegevoegd aan het harde modelbaan leven.
Dit verhaal is van Hans Reints