De Buitenlijner van de HTM (51-80)

 

Geschiedenis

 

De HTM had naast het stadstramnet een drietal “buitenlijnen”, die de grenzen van de gemeente Den Haag overschreden. Zij hadden geen lijnnummers, maar werden aangeduid met een “I” voor “Intercommunaal ( = interlokaal)”. Er zijn dertig grote vierassige motorwagens (51-80) en twintig bijpassende vierassige bijwagens (“salonrijtuigen” 101-120) aangeschaft. Ze werden in de jaren 1923 tot 1925 afgeleverd.

Dit materiaal werd ingezet op de volgende lijnen

  • Tramlijn I¹: Den Haag – Rijswijk – Delft
  • Tramlijn I²: Den Haag – Wassenaar – Leiden
  • Tramlijn I³: Den Haag – Rijswijk – Voorburg
  • Tramlijn I⁴: Dit was een tussendienst van Tramlijn I² tot Wassenaar

De lijnnummers I¹, I² en I³ stonden aangegeven op de halten, de lijnkaarten in de trams en de netplattegronden, maar niet op de trams.

De lijn I² via Wassenaar naar Leiden Haarlemmerstraat werd nieuw aangelegd in 1923-’25 en droeg sterk bij aan de groei en bloei van het forensendorp Wassenaar. Toen in de jaren 1960-’61 de NZH-tramlijnen rond Leiden werden opgeheven, leidde dit ook tot het einde van de HTM-tramlijn naar Leiden. Deze werd op 9 november 1961 vervangen door een NZH-busdienst, tegelijk met de laatste NZH-tramlijn Den Haag – Voorschoten – Leiden. De verliezen die de HTM op lijn I² leed waren te groot geworden, maar al in 1964 werd in een rapport van de Duitse verkeerskundige Dr. Friedrich Lehner opgemerkt dat de opheffing een vergissing was geweest. In leiden werd deze tram de gele genoemd als tegenhanger van de blauwe van de NZH

Voor het stallen van het materieel van de Gele Tram had de HTM twee remises gebouwd: de remise ‘s-Gravenmade – even buiten de bebouwde kom van Rijswijk – voor de lijnen I¹ en I³ en de remise Maaldrift – even buiten Wassenaar – voor lijn I². Helaas is geen van beide gebouwen behouden gebleven.

Model

 

Philotrain heeft dit model geproduceerd

Bij I.materialise kan je een 3D kap en toebehoren bestellen. De bouwbeschrijving volgt.