Een Dg in styreen. Deel 1

 

Omdat de Ns een grote behoefte had aan goederentreinbagagewages in het begin van de vijftiger jaren werden op onderstellen van oude goederenwagens 150 Dg’s gebouwd.
De eerste vijftig kwamen in de groene kleur op de baan. Dit waren de nr’s 2421 -2370. De overige werden meteen in het roodbruin geschilderd.
Men heeft nadat de Dg’s hun functie alsgoederentreinbagagewagen verloren ze nog lang gebruikt voor andere doeleinden. Ze werden toen o.a. ingezet als opslag of werkwagen en uitgerust met een pantograaf als voeding voor treinstellen met verwarming.

De stichting ‘De Locomotor’ heeft een Dg gerestaureerd, voor meer informatie over de grootspoor Dg, klik hier

Philotrain kwam als eerste met dit model op de markt in 1985. Daarna hebben nog wat kleinschalige fabrikanten zich op dit model gestort. Echter tegenwoordig is dit model nergens meer te krijgen.
Reden voor mij om te kijken of ik dit model in styreen kan vervaardigen.

De basis voor de Dg is net als in het echt gebaseerd op een goederenwagen. In dit geval op roco wagen nr. 66290
De kopstukken
  De plot voor de twee uiteinden uitgesneden. Voor de oude versie zitten er ramen in de kopstukken. Voor de latere versie’s zijn deze vervallen. De deur wordt tussen de twee lijnen gelijmd met de bovenkant tegen de graveer lijn. Twee verstevigings profielen worden daarna op de bak tegen de deur aan gelijmd.

Let Op ! Gebruik de profielen uit de 0.3mm plot ! Vanaf de bovenkant komt nog een scherm tot aan de deur.

De onderzijde van het scherm komt gelijk met de deur, de bovenzijde tegen de kopwand aan.

Het mooiste resultaat wordt bereikt, als het scherm aan de bovenkant iets afgeschuurd wordt.

Let Op ! Gebruik het scherm uit de 0.3mm plot ! Een kopwand is klaar. De zijwanden voor de kopstukken. Twee smalle en twee brede stukken met een raam.

Let Op ! Snij de U-Vorm nog niet uit ! Nadat de zijwanddelen op elkaar gelijmd zijn,
wordt de kopwand tussen de twee zijwanden gelijmd. Niet ervoor.

De zijwanddelen moeten met de achterkanten (daar waar het raam zit) gelijk lopen. Zo ontstaat aan de voorzijde de sponning voor de kopwand.

Let Op:

vanaf de  volgende stap kan een alternatieve bouwwijze gevolgde worden.

Het plafond wordt ingelijmd, dit zet de zijwanden keurig haaks t.o.v. kopwand. De losse bodem leggen we in de wagen aan de onderkant.

NIET VASTLIJMEN !!!

Hierdoor krijgt de bak de exact goede vorm aan de onder en bovenkant. Want soms willen de wanden aan de onderkan iets naar binnen gaan staan. Daarna wordt het U stuk op de bodem gelijmd zodat alles haaks staat en stevig wordt. Bij het korte stuk wordt het plafond aan de dakzijde gelijmd Hier de twee onderdelen op de bak geplaatst.
Alternatieve opbouw

Voor diegene die een wat steviger bovenbouw wil, of de minder geoefende modelbouwer, wordt hieronder een alternative opbouw methode beschreven.

Als later het dak op de opbouw geplaatst moet worden, is het handig dat er wat meer steunpunten voor het dak zijn.

Door het aanbrengen van extra spanten wordt wordt voorkomen dat het dak later ingedeukt kan worden en is er minder kans in ‘floepers’ in het dak.

We gebruiken hier extra onderdelen uit de plot. (zie beneden)

Van de niet gebruikte kopwanden wordt ter hoogte van de deurramen een strip afgesneden, zodat er een spant ontstaat (Pos. 1).
Van beide zijkanten van deze spant wordt nog eens 0.5mm weggesneden, zodat de spant tussen de verstevigde wanden kan vallen.

Tevens wordt de extra achterwand gebruikt (Pos. 2).

Hiertoe moet zowel de bodem (met de U vorm) als het plafond met 0.5mm ingekort worden. De maat is hier niet kritisch, het moet tenminste 0.5mm zijn.

Het plafond wordt net boven de deurramen ingelijmd, zodaning dat het spant ook goed past. De boven- en onder genoemde extra onderdelen.

Opm. De delen bij 1 en 3 zijn in de productieplot separaat meegeplot boven pos. 2. De bodem wordt gelijk meegelijmd, echter wordt de U vorm nog niet uitgesneden !

Dit doen we later als de lijm uitgehard is. Voor wie ook de kopwand nog verder wil verstevigen tegen doorbuigen, kan volgens Pos. 3 (zie boven)  een strip inlijmen, gesneden van een niet gebruikte kopwand.

Ook deze strip wordt aan beide zijkanten 0.5mm ingekort. Voor de korte kopbak geldt hetzelfde. Goed te zien de positie van het plafond, net boven het deurraam. Voor de perfectionisten, brengen we een 0.5×0.5mm styreenstrip als dakgoot boven de deur aan. In totaal 5 oplegpunten zullen het dak gaan dragen.
Het middenstuk, de uitbouw
  De onderdelen voor het middenstuk uitgesneden uit de plot.

Let Op: ! De huidige plots hebben geen open raam ! Snij dit dus niet open !

Opmerking:  Bent u bang voor breuk van de dunne buitenkozijnen van de ramen, snij deze dan nog niet uit. Als het gehele middenstuk verlijmd en geschuurd is, kunnen de ramen alsnog uitgesneden worden.
Eerst worden de zijwanden tegen het dakstuk aangelijmd.

Opmerking: Voor mensen met dikke vingers of een niet zo’n vaste hand, kunnen ook eerst de spanten op het dakstuk gelijmd worden. Deze spanten zorgen straks voor een goede ronding van de zijwand. De uitsparing aan de bovenkant is precies de breedte van het dak. De spanten worden aan de binnenkant van het dak geplakt. Daarna worden de zijwanden geplakt tussen de twee kopschotten tegen de spanten aan.

Er is een extra plaatje styreen tegen de onderkant van de spanten gelijmd. Hiermee wordt extra stevigheid bereikt, en wordt ervoor gezorgd, dat de spanten alle op dezelfde hoogte staan.
Dat hierbij wat spanten scheef gaan staan, is geen probleem. Dit wordt veroorzaakt door toleranties bij het snijden, welke hiermee ook opgevangen worden. Nu draaien we het middenstuk om en lijmen de bodemplaatjes in. De eerst volgende stap is nu het netjes rond- en gelijk schuren van dak, spanten en zijwanden. Nu kunnen de ramen veilig uitgesneden worden. Het dak van dunner styreen wordt aan de bovenkant vastgelijmd. In het midden van het dak zit een groef die precies samen moet vallen met de groef van de twee zijwanden.

Laat dit een tijd goed staan zodat de lijm goed uithard. Ik wacht hier meestal een dag mee voordat ik weer verder ga.

Als u dat geduld niet kunt opbrengen, kan het dak ook met de hieronder beschreven industrielijm vastgezet worden. Let dan wel op dat er nog geen lijm op de spanten terecht komt !

Opmerking: Om te voorkomen dat er industrielijm aan de vingers komt, kunnen de ramen later uitgesneden worden. Dit geeft tevens een betere modelijkheid tot gelijkmatig aandrukken van de wand. We gaan de zijwanden vastplakken met industrie lijm.

We smeren de binnenkant in van de wand en daarna buigen wij deze om langs de zijwand. Zodra we druk uitoefenen komt de wand vast te zitten.

Doen we dit met mek dan krijg je allemaal bobbels in het styreen vanwege de combinatie van dun styreen en oplossen met mek van het styreen.

Als de zijwand eerst zachtjes (max 50 ‘C ) met een fohn wordt verwarmd, kan (zonder lijm !) de wand eerst netjes en gemakkelijk over de spanten gevormd worden. De andere zijkant gebeurd op dezelfde manier.

Heb je nog een paar kleine kieren leg het dan op zijn zijkant neer druk de kieren dicht en loop langs het dikke styreen met een kwastje met Mek het even na. De zijwanden zullen iets oversteken.

De randjes kunnen voorzichtig weggevijld worden. Of op een vlakke plaat met schuurpapier geschuurd worden. Hier is het middenstuk voor de Dg klaar.

Nu kunnen ook de zijramen uitgesneden worden. De kopstukken kunnen nu aan elkaar gelijmd worden De kopstukken aan elkaar.

In de bodem van het korte kopstuk wordt nu ook een U uitgesneden als de versie met ramen gemaakt wordt. De stripjes die tussen de bodemrondingen uitgesneden zijn worden aan de tussenwanden van het middenstuk gelijmd ter versteviging. Ter hoogte van het middenstuk lijmen we 0.25×0.50mm styreenstripjes.

Dit ter ondersteuning van het dak.

Let Op ! De bovenzijde van de wanden moet nu eerst voorzichtig in de ronding van het dak geschuurd worden. Anders zal er zeker een kier tussen dak en kopwanden ontstaan. Het gaat steeds meer op een Dg lijken
Het Dak
Het dak wordt er als volgt opgelijmd. Aan de binnenkant staan graveerlijnen die de buitenkant van de bak aangeven. Leg de bak bovenop deze graveerlijn goed pas en lijm dit dan vast met mek met een fijn penseeltje. Laat deze verbinding goed uitharden en leg het op deze manier dus opzij. Nadat de lijm goed uitgehard is en wacht liever te lang dan te kort, drukken we het dak vast tegen de bovenrand en lijmen we het weer vast met mek en penseel. Het dak is bevestigd op de bak.

Even een proefpassing op het onderstel. Het dak van de 1:1 Dg heeft een soort omgezette rand.

Daartoe lijmen we strips van 0.5×0.5mm aan de overstekende onderkant van het dak. Met dit als resultaat !

Mogelijk steekt het dak aan de kopweanden te ver over. Vijl dit dan terug totdat de oversteek nog ong. 0.5mm bedraagt. De 1:1 Dg had een ingebouwd toilet. Op de wand is hiertoe een ventilatierooster ingegraveerd. Op het dak komen torpedo ventilatoren.

Deze worden gemaakt uit twee op elkaar geplakte Mastica halve torpedo’s De positie in de lenget richting. En in de breedte. Ook was de Dg voorzien van een kachel.

De kachelpijp wordt ook gemaakt van overgebleven Mastica onderdelen.

Natuurlijk kunnen hier ook Philotrain componenten worden gebruikt 😉
Het hekwerk
Nu naar een wat moeilijker stukje.

We verlaten even de styreenbouw en gaan ons vediepoen in het solderen van een hekwerk.

Het hekwerkje is getekend met AutoCad en 1:1 uitgeprint.

De breedte is 27mm, de hoogte 11mm.
De ronding heeft een radius van 2mm en het hekwerk steekt 4.5mm in de bufferbalk.

Let op, de onderste lijn wordt niet gesoldeerd !

Download AutoCad Tekening
Download PDF bestand Om de rondingen te maken, buigen we fosforbrons van 0.5mm over een 4mm boor. We krijgen dan vanzelf de juiste radius van 2mm. Volgens de tekening knippen we stukjes forforbrons op maat en plakken deze vast op de tekening.

Vervolgens met een goed hete soldeerbout en harskernsoldeer worden ze aan elkaar verbonden.

Tip: Mocht je ‘klodders’ tin krijgen op de verbindingen, is dit heel makkelijk weg te halen met tinzuig litze. Te koop bij de electronica winkel.
De bufferbalk wordt met een 0.5mm boortje verticaal doorboort. 4 kleine gaatjes waar het hekje in valt.

De buitenste spijlen worden met een druppeltje industrielijm vastgezet. Het bijna complete model, reeds in de grijze primer, met hekjes en traanplaat plateaus. In zij-aanzicht…

Het modelletje straalt al echt Dg-sfeer uit !. De huif gespoten in goederenbruin. Compleet in kleur gespoten.

Het goederenbruin en grijs van het dak is nagegenoeg hoogglans.

Zodra de transfers er op zitten, komt er een nette zijde matte afwerklaag op, die mooi bij het zijdeglans van het onderstel en de bordessen past. In zij-aanzicht…

Door het glimmen van de verf, lijkt het alsof de hoek tussen uitbouw en bagageruimte niet goed gedekt is… De foto hierboven getuigd anderszins. Met transfers en zijde matte lak.

Er is nog vrije doorkijk door de WC…
De vensters zijn gemaakt van strookjes transparant styreen. En voorzichtig vastgelijmd met Micro Kristal Klear.

Ook het WC raam even wit gemaakt tegen de inkijk 🙂 Doe dit wel aan de binnenkant, gewoon met een lijkje witte verf, welke maakt niet uit. hier is mat wit gebruikt.
De binnenkant van de ramen is aangezet met houtkleurige matte verf.

Doe dit natuurlijk wel voor het spuiten met blanke lak !

Het exact gelijk opbrengen van de hoektekens is zeeeeer lastig.
… de KleiNSpoor #39 opschriften zijn loepzuiver te lezen.

Ger Knijf heeftverschillende versies van de Dg gebouwd vanuit de plot van de Dg.