Days after D-day toen het strand redelijk ontdaan was van gevaarlijke obstakels konden de grotere LCT hun lading aan het strand of in de haven lossen. Vanaf nu waren de waterdichte schotten niet meer nodig. De nu aangevoerde carriers werden dan ook niet meer met deze waterdichte schotten uitgerust.
Op 6 juni 2019 is het vijfenzeventig jaar geleden dat de geallieerde legers de stranden van Normandie bestormden. Om dit feit te herdenken wil ik de militairenvoertuigen uit die periode die ik in de loop der jaren verzameld heb, een plaatsje geven op te bouwen D-day diorama. Een van de markantste voertuigen die aan deze invasie hebben deel genomen is de Universal Carrier.
In een recent verleden heeft Artitec een kant en klaar model op de markt gebracht en Alsacast brengt nu een serie bouwpakket van deze Medium Machine Gun Carrier uit, beter bekend als Bren Gun Carrier.
Geschiedenis van het wapen
In 1935 presenteerde Vickers-Armstrong een “’Experimental Armored Machine Gun” met een Ford V8 motor. Het eerste pantser was 6 mm dik. De bewapening bestond uit een zwaar Vickers machinegeweer, welke een jaar later vervangen is door een kaliber.303 Bren. Vanaf 1937 was dit de standaard bewapening voor de Universal Carrier, waardoor het voertuig de bijnaam Bren Gun Carrier ontving. Andere type aanduidingen zijn o.a. Medium Machine Gun Carrier, Bren Gun Carrier, Scout Carrier, en Cavalry Carrier. Bij de ‘Carrier Machine Gun Mark 1’ zit de bemanning aan de voorzijde. Achter hen was een open ruimte waarin een scala aan lading kon worden vervoerd. Er was plaats voor vijf infanteristen of een ‘gun crew’. De ophanging was een combinatie van een standaard Vickers & Hortsmann vering. De ‘Carrier Machine Gun Mark 1’ woog 4,5 ton met een maximum laadgewicht van 300 kg. Bij de vervolgserie zijn enkele verbeteringen toegepast zoals het verdikken van het pantser tot 12 mm. De in het midden staande Ford motor leverd 95 pk en dit resulteerde in een topsnelheid van 48 km/h over de weg. De transmissie heeft vier versnellingen voor- en één versnelling achteruit. De brandstoftank heeft een maximum wp-content van 75 liter waardoor de actieradius op een goede 225 km komt.
De Mark II is de definitieve productieversie geworden die alle verschillende Carriers, die tussen 1935 en 1940 geproduceerd waren, standaardiseerde. Deze versie had ook een vierkante open ruimte aan de achterzijde en hierin was plaats voor een veelzijdig aantal goederen, materieel en militairen. De Mark II is standaard uitgerust met een sleepinrichting. Deze versie word geproduceerd in Groot-Brittannië en in het Gemenebest. De Mark II werd bekend dankzij zijn snelheid, behendigheid, maar vooral door zijn veelzijdigheid. Een andere variant was de T16. Deze T16 was een Canadees product waarvan er 16.000 stuks in de Verenigde Staten werden geproduceerd. Zij kregen t.o.v. hun Engelse collega’s een zware Browning kaliber.50 (12,7 mm) machinegeweer. Tijdens en na D-day is de T16 vooral door de Canadezen op het Europese oorlogstheater ingezet als artillerietrekker. Tussen 1940 en 1943 werden de Infanteriebataljons uitgerust met 10 tot 33 stuks Carriers en de gemotoriseerde artilleriebataljons werden volledig uitgerust met deze voertuigen om de QF 6 ponder (57mm) kanonnen te trekken.
Na de Geallieerde invasie in Noorwegen werden verscheidene Mark I’s carriers buitgemaakt door de Duitse Wehrmacht, maar Duinkerken spande in juni 1940 wel de kroon. Hier werden onnoemlijk veel voertuigen op de Britten buit gemaakt net zoals rondom de Middellandse zee en tijdens Duitse offensieven in Noord-Afrika. Hier werden verscheidene versies van de Carrier tot “Kriegs Beute” gemaakt. Zij kregen de aanduiding “Fahrgestell Bren”. De meeste van de buitgemaakte “Fahrgestell Bren” werden herbewapend met een MG34 of .42 machinegeweer
Tijdens de oorlog zijn veel militairen en burgers uit de door de Duitsers bezette gebieden naar Groot Brittannië gevlucht. De landslieden zochten elkaar in GB weer op en vormden later de vrije nationalistische strijdkrachten. Veel Nederlandse Engelandvaarders werden ondergebracht bij de “Prinses Irene Brigade” die voor hun taken uitgerust waren met deze carriers. Buiten Engeland gebruikten ook de Gemenebestlanden, zoals Australië, Canada en Nieuw-Zeeland dit wapen. In 1944 leverde Australië aan Nationalistische China 1500 en aan Thailand nog eens 118 carriers. Daar de Filippijnen in 1940 door de Jappen onder de voet werden gelopen namen de Verenigde Staten 57 carriers, die via een tussenstop op de Filippijnen op weg waren naar Canadese troepen in Hong Kong, in beslag. 40 van de inbeslag genomen carriers werden ondergebracht bij de 1st Provisional Tank Group.
De Sovjet-Unie had voor de oorlog al 200 carriers van Engeland gekregen en kregen daar tijdens de oorlog nog eens 2560 stuks bij. Tot aan het einde van de Tweede Wereldoorlog zijn er ongeveer 81.700 Medium Machine Gun Carriers, Bren Gun Carriers, Scout Carriers, Cavalry Carriers en de daarvan afgeleide carriers geproduceerd. De carrier was een succesvol concept zodat na het einde van de tweede wereld oorlog er nog eens 31.300 stuks zijn doorgeproduceerd. Deze carriers vonden hun weg naar o.a. het Verenigd Koninkrijk, Zwitserland, Nederland en België.
Type: Bepantserd transportvoertuig, Herkomst: Verenigd Koningkrijk
Aantal gebouwd: 113.000, Periode: 1934-jaren 60, Bemanning: 3
Lengte: 3,65 m, Breedte: 2,06 m, Hoogte: 1,57 m, Gewicht: 3,19 ton (3,75 ton met lading), Pantser: 6-12 mm, Hoofdbewapening: Bren machinegeweer of Boys antitank-geweer, Secundaire bewapening: Machinegeweer, mortier of PIAT, Motor: Ford V8 benzine, 85 pk, Kracht/gewicht ratio: 22,7 pk per ton (beladen), Snelheid (op wegen): 48 km/h, Rijbereik: 250 km, Vering: bladvering.
Het prototype van de “’Experimental Armored Machine Gun Mark I” is voor de oorlog in Engeland uitgebreid getest. ”Men” wilde graag weten waartoe de met een Ford V8 motor uitgerust carrier in staat was, voor dat zij massaal in productie worden genomen. Het leverde in ieder geval mooie plaatjes op.
De carriers die op 6 juni 1944 tot de eerste aanvalsgolven op de Normandische stranden behoorden, waren rondom uitgerust met verticale waterdichte schotten. Zo was het mogelijk om al in een vroeg stadium door de redelijk diepstekende LC (Landings Craft) gelost te worden. De carriers konden beslist niet varen, zij hadden vaste grond onder de rupsen nodig naar het strand te waden.
Deze LCT 215 Landings Craft Tanks) had het iets minder moeilijk om over hoogwater zijn lading te lossen. Deze vier zijn in ieder geval ongeschonden en met droge voeten aan wal gekomen.
Een Bren Carrier uit de eerste golf is met infanterie soldaten op weg naar het actieve front
Een Bren Carrier ergens in Normandie door de MP aan de kant gezet om ruimte te maken voor een konvooi Amerikaanse Half-Tracks. Alle voertuigen, Engels of Amerikaans, waren uitgerust met de vijf puntige invasie ster.
Een Engelse Bren Carrier spoed zich door het bevrijde Normandische plaatsje Tinchebray, ergens op de grens tussen de Britse en Amerikaanse legers, richting Flers. Let even op het bord met de aanwijzing dat Britse voertuigen links af moeten slaan. De Amerikaanse MP stuurde nauwkeurig de troepen door de chos. Op de achtergrond zijn de troepen in gesprek met de Franse burgers
Gezien de molen op de achtergrond moet deze Bren Carrier ergens op een Nederlands station te vinden zijn.
Het Amerikaans/Canadees licentie ontwerp van de Mark II was de T16. Deze T16 was te herkennen aan het extra vierde loopwiel wat zich tussen de tracks = rupsen bevond.
Dit model wordt door Artitec an Alsacast geleverd
De modellen van Artitec
Bren team voor universal carrier
kant en klaar model artikelnummer 387,135
Universal Carrier met machine geweer
kant en klaar model artikelnummer 387,124
Universal Carrier met een 6 pnd AT gun UK
kant en klaar model artikelnummer 387,126
Universal Carrier
kant en klaar model artikelnummer 387,123
bouwpakket artikelnummer 87.052
Universal Carrier met mortier
kant en klaar model artikelnummer 387,125
De modellen van Alsacast
Bren Carrier 6 pdr Anti Tank Gun
bouwpakket artikelnummer 8775.184
Bren carrier met Dekzeil
bouwpakket artikelnummer 8775.183
Bren Carrier Vlammenwerper
bouwpakket artikelnummer 8775.182
De bouw van de Alsacast modelen
Model uitvoering van de carrier zoals Alsacast deze als bouwpakket gedacht heeft. Ik heb gekozen voor 1 stuks D-day uitvoering met verhoogde zijkanten, en twee stuks met afgedekt laadruim. Het woord bouwpakket is hier wel een erg groot woord daar het pakket alleen bestaat uit een body en twee losse tracks. De drie onderdelen van vliezen ontdaan en vet vrijgemaakt.
Na het drogen van de lijm een eerste laag mat zwart aangebracht. Deze laag uit de spuitbus dient als onderlaag. Na het spuiten in het latere militaire groen krijgt men van zelf op de vergeten plekken diepte in het model.
De modellen zien er van bovenaf redelijk gedetailleerd uit. Het afdekzeil moet nog een andere kleur groen krijgen.
Het is jammer dat er bij het bouwpakket enkele beeld bepalende onderdelen niet worden meegeleverd. Zo missen we het “stuurwiel”, de buiten spiegels de (hand) wapens en de transfers of Decals. Met deze onderdelen maken we het model wel af. Gelukkig had ik van enkele vorige projecten nog wat onderdelen en decals overgehouden en deze, zij het hier en daar wat versneden, geschikt gemaakt voor de carrier.
Met een andere camera instelling en belichting krijg je dan dit resultaat! De invasie sterren komen o.a. bij www.tl-decals.com vandaan.
Om de modellen wat te verlevendigen levert Alsacast in een set van 45 stuks deze zelf nog te schilderen militaire accessoires.
De met een Bren en de nodige accessoires uit geruste Carrier gezien over de linker zijde
De achterzijde met trekhaak en de nodige reserve Jerry cans benzine
Met een .50 uitgeruste Carrier
Op sluipvaart in vijandig gebied