Geschiedenis
1600 – 1658
De serie 1600 werd in 1978 besteld Bij Alstrom, nadat in de jaren zeventig verschillende loctypen bij NS hadden proefgereden. Een daarvan was de SNCF BB 7200, hiervan is de 1600 is afgeleid. De 58 locomotieven werden tussen 1981 en 1983 afgeleverd. Als gevolg van hun komst werden de locomotieven van de series 1000 en 1500 afgevoerd. De serie 1600 werd van 1981 tot 2011 door de NS ingezet. Sindsdien zijn de locomotieven in dienst bij andere vervoerders, staan terzijde of zijn gesloopt.
n de jaren tachtig kregen alle locs van de serie 1600 de naam en het wapen van een Nederlandse plaats. De 1600’en in dienst bij Railion (inmiddels DB Schenker Rail Rail) verloren het stadswapen toen zij de gele Railion-kleurstelling kregen. Bij die locs stond alleen de plaatsnaam op de zijkant. De rode locomotieven kregen hun stadswapen weer terug. Ook de locomotieven in dienst bij Locon, Bentheimer Eisenbahn, EETC en Rotterdam Rail Feeding en voorheen ACTS en HUSA hebben hun stadswapen verloren. Alleen Locon 9908 heeft het stadswapen van Zwolle weer terug, omdat het hoofdkantoor van dat bedrijf in Zwolle staat.
1700 – 1781
De latere serie 1700 uit de jaren negentig is uiterlijk grotendeels gelijk aan de 1600. Technisch zijn er echter enige verschillen, zoals de automatische koppeling, gewijzigde choppersturing en een stiller type compressor. Een 1700 kan niet samen rijden met een 1600/1800. De locomotieven worden ingezet in Intercity’s naar Berlijn en werden voorheen gebruikt voor het trekken en duwen van DD-AR en DDM-1-treinstammen. Een aantal 1700-locs is voorzien van een gemeentewapen. Het was de bedoeling dat de namen van afgevoerde 1300-en zouden worden overgebracht op 1700’en. Dat is alleen gebeurd bij de locs 1311 en 1759, die beide genoemd zijn naar de gemeente Best. Daarnaast heeft de 1772 bij wijze van grap tussen 28 december 2005 en 9 januari 2006 tijdelijk met het wapen van ‘modelspoorstad Groterdam’ rondgereden.
Opsplitsing in 1600 en 1800 serie.
Bij de opsplitsing van de NS in 1999 werd de serie 1600 verdeeld over NS Reizigers (NSR) (21 stuks) en NS Cargo (NSC) (37 stuks). De locomotieven van NS Cargo (1601-1637) behielden hun oude nummer, de NSR-locs kregen een nummer in de 1800-serie, met behoud van volgnummer. Slechts één loc, de 1637, kreeg de nieuwe rode huisstijl van NS Cargo aangemeten, de rest behield het NS-geel. In 2002 werden nog eens 14 locomotieven (1623, 1624 en 1626-1637) naar NS Reizigers overgeheveld. Wegens grote schade aan de 1625 ging deze niet over naar NSR, en werd de nummerserie onderbroken. Ook de rode 1637 ging naar NS Reizigers en kreeg later zijn gele kleur terug. De loc heeft voor NSR nog wel in de rode kleur gereden met het nummer 1837 erop.
In de jaren 80 kregen alle locs van de serie 1600 de naam en het wapen van een Nederlandse plaats. De in de serie 1800 hernummerde 1600’en behielden hun naam, maar raakten wel hun stadswapens kwijt.
1601 Amsterdam
1602 Schiphol
1603 Zutphen
1604 Dordrecht
1605 Breda
1606 Harderwijk
1607 Vlissingen
1608 ‘s-Hertogenbosch
1609 Hoofddorp
1610 Hengelo
1611 Venlo
1612 Goes
1613 Roermond
1614 Schiedam
1615 Zandvoort
1616 Oldenzaal
1617 Assen
1618 Almelo
1619 Maastricht
1620 Arnhem
1621 Deventer
1622 Haarlem
De locs 1623 t/m 1658 zijn vernummerd in 1823 t/m 1858.
1823 Hilversum
1824 Alkmaar
1825 Sittard
1826 Meppel
1827 Gouda
1828 Apeldoorn
1829 Ede
1830 Zwolle
1831 Voorburg
1832 Nijmegen
1833 Bergen op Zoom
1834 Lelystad
1835 Enschede
1836 Heerenveen
1837 Amersfoort
1838 Groningen
1839 Leiden
1840 Steenwijk
1841 Almere
1842 Weert
1843 Heerlen
1844 Roosendaal
1845 Middelburg
1846 Leeuwarden
1847 Delft
1848 Valkenburg
1849 Oss
1850 Den Haag
1851 Tilburg
1852 Utrecht
1853 Den Helder
1854 Geleen
1855 Eindhoven
1856 Hoogenveen
1857 Rotterdam
1858 Zaandam
1705 Dalfsen
1711 Emmen
1714 Veenendaal
1719 Voorhout
1720 Beilen
1724 Anna Paulowna
1731 Purmerend
1732 Zevenbergen
1733 Boxtel
1735 Soest
1736 Gilze en Rijen
1738 Duivendrecht
1739 Dalen
1740 Baarn
1741 Putten
1743 Wolvega
1744 Wijchen
1746 Castricum
1748 ’t Harde
1754 Diemen
1759 Best
1760 Holten
1768 Akkrum
1771 Abcoude
1773 Enkhuizen
1774 Gramsbergen
Model.
De 1600 is geproduceerd door Marklin, Trix en Roco. Er zijn zoveel verschillende modellen uitgebracht van deze serie dat het een beetje ver zou gaan om deze allemaal te plaatsen. Philotrain kondigde ook deze loc aan maar door gebrek aan belangstelling is deze nooit geproduceerd. Hieronder een greep uit het assortiment.
Het nieuwste model van deze serie is op het ogenblik is van Roco. Hij heeft het nummer 1631, het zelfde nummer waar Marklin ook de eerste 1600 uitbracht. Het model van Roco heeft echter al een konijnenhok om de claxon terwijl deze bij Marklin dit nog niet had. Roco 1631, rtikel nummer 70160.a
Toen de 1600 geïntroduceerd werd stond het locnummer midden onder het rooster en hadden de locs ook nog geen stadswapens. Roco 1601, Roco artikelnummer 62670
Dit is het eerste model wat van deze serie is uitgebracht in model door Marklin. Marklin 1631, artikelnummer 3326
Loc 1739 deze loc reed in een stam met vier DDM dubbeldekkers waarvan een stuurstand, Hij had ook een automatische koppeling waardoor hij snel gecombineerd kon worden met een andere stam. Vaak had je een stam met twee 1700en in het midden. Marklin artikelnummer 36267
De eerste modellen van Roco waren afgeleid van het Franse model. Hierdoor zat het rooster te laag voor een Nederlandse loc. Roco loste dit optisch op door het grijs van het rooster iets boven het rooster door te trekken tot de schuine rand. Roco artikelnummer 43778
Marklin heeft daarna verschillende nummers uitgebracht van deze serie. Deze hadden nu wel het konijnenhok op het dak over de typhoon. Marklin 1855 artikel nummer 37263
Vanaf januari 1999 werden de locomotieven 1601 – 1637 ingezet bij NS Cargo. Roco 1637, artikelnummer 68674, Maklin 37262
Sinds februari 2012 verschenen de 1600’en ook in DB-rood. Alle zeven bij DB Schenker Rail in dienst zijnde 1600’en werden rood geschilderd. Dit betrof de 1602, 1604, 1611, 1612, 1614, 1615 en 1616. DB Schenker zette de zeven locomotieven dagelijks in voor Unit Cargo-treinen vanuit de Kijfhoek naar Amsterdam, Onnen, Sloe en Sittard. Het aantal ingezette locomotieven slonk vanaf 2012, eerst gingen de 1602 en 1612 terzijde, later volgden ook de 1614 en 1616. Vanaf januari 2020 reden er nog maar drie 1600’s bij DB Cargo. Dit betrof de 1604, 1611 en 1615. Roco 1614, artikelnummer 78657, Marklin 37204
ACTS heeft een aantal locs van het type 1600 van Railion overgenomen. De eerste locomotief die gehuurd is door ACTS, is de 1601. Deze loc is per 21 april 2008 ingezet. Nadat deze loc weer was teruggegaan naar Railion (het betrof een proefbedrijf) heeft ACTS de 1606, 1609, 1619 en 1621 in gebruik genomen. In 2011 zijn alle vier 1600’s van ACTS (inmiddels HUSA geheten) bestickerd in de nieuwe kleuren van de eigenaar. Zij werden ingezet voor diverse treinen van HUSA, waarvan de containershuttles tussen de Rotterdamse haven en Veendam/Leeuwarden tot hun vaste inzetgebied behoort. Ook deden ze soms dienst voor extra personentreinen. Roco 1609, artikelnummer 68679, Marklin 37205
In juni 2011 zijn de 1827 en 1834 verkocht aan Locon Benelux, die ze ging inzetten in het goederenvervoer. De locomotieven zijn vernummerd in 9901 en 9902. In oktober 2011 heeft Locon nog twee 1800’s gekocht, de 1831 en 1836, vernummerd in 9904 en 9905. In juni 2013 verscheen 1828 in Locon-kleuren als 9906. In november 2013 is de Locon 9903, ex-NS 1837, in dienst gesteld. In april 2014 is de 9908, ex-NS 1830, in dienst gesteld, die het stadswapen als enige Locon-locomotief weer heeft. Dit omdat het hoofdkantoor in Zwolle is gevestigd, en NS 1830 het stadswapen van Zwolle had. Eind februari is de 9901 beplakt in het oranje Loconfolie in Nordhorn, bij een locwerkplaats van de Bentheimer Eisenbahn. Roco locon 9908 (ex 1830), artikelnummer 73686.
Captrain Nederland B.v. maakte op 2 december 2015 bekend de 1618, 1619 en 1621 te huren van EETC. Ook zeiden zij dat de 1621, omdat deze nog in goede staat is dankzij de revisie van EETC, per 3 december 2015 al zou gaan rijden. De locs worden voornamelijk voor autotreinen ingezet tussen Bad Bentheim en Roosendaal. Op 8 januari 2016 kwam de 1621 in de Captrain-kleurstelling (lichtgrijs / lichtgroen) uit de werkplaats bij Volker Materieel in Dordrecht. Op 14 januari 2016 is de 1619 in de kleuren van Raillogix (rood / wit / zwart) op de baan verschenen. De 1618 is eind januari 2017 in Raillogix-kleurstelling gebracht. Op 1 februari 2017 is deze loc in dienst gesteld. Sinds 2018 is de 1621 buiten dienst gesteld en staat nu terzijde. Sinds 2019 is de 1619 ook buiten dienst gesteld en stond daarna terzijde in Amersfoort. Roco 1618, artikelnummer 73668, Marklin 37219
Rotterdam Rail Feeding BV (RRF) heeft de ex-HUSA 1606 (4401) en de ex-HUSA 1609 (4402) verworven. De in RRF-huisstijl gestoken 4401 werd op 7 februari 2014 gepresenteerd. Op 21 februari 2014 werd de 4402 afgeleverd op het emplacement Waalhaven Zuid. De locomotieven rijden keteltreinen, de dolimetrein en enkele autotreinen. Roco RRF 4401 (ex1606), artikelnummer 73685.
Rail Force One zet elektrische locomotieven uit de voormalige NS-serie 1600/1800 in op de binnenlandse diensten. Dit betreffen de 1828, 1829, 1830, 1831 en de 1837. De 1828 e n 1829 zijn grijs met een logo, de 1828 heeft een rood/wit/blauwe band, bij de 1829 is deze zwart/wit. De 1830 is grotendeels oranje gekleurd met schrikstrepen op beide fronten. De overige twee 1800 locs rijden nog in de Locon kleurstelling rond. RFO 1829, Roco artikelnummer 70164
In maart 2018 kocht Railpromo drie locomotieven serie 1700 ter vervanging van de twee gehuurde serie 1200’en. De locomotieven werden ingezet voor het nieuwe concept Dinner Train. Aan beide zijden van de vier rijtuigen, werd gebruik gemaakt van de eigen 1700’en, zodat er makkelijk gekeerd kon worden, zonder om te hoeven lopen. Op 6 augustus 2019 werd Railpromo failliet verklaard. Op 1 oktober 2019 maakte de curator bekend dat een overname had plaatsgevonden van het merk en concept Dinner Train. Het bedrijf Train Charter Events is de nieuwe eigenaar van Dinner Train. Eind oktober 2019 vond de eerste rit plaats in ’s-Hertogenbosch.