Tractieterrein deel 1

Tractieterrein deel 1

Een belangrijk onderdeel van Roosendaal was het Tractieterrein, dit niet te verwarren met de tuin waar het personenmaterieel op inzet staat te wachten.
Het Roosendaalse tractieterrein kan globaal ingedeeld worden in drie delen.

  • Een van de belangrijkste onderdelen was de rangeerheuvel, welke bediend en onder controle van post B stond.
  • Het tweede deel, de “Loods”, viel onder de verantwoording van de dienst “Tractie” en werd dan ook intensief gebruikt door deze dienst.
  • deel drie werd ingevuld door hoofdzakelijk particuliere diensten o.a. Conrail, Agrarische Unie-Vulcaan en de sporen van en naar de “Suiker” en het Postverdeelcentrum van de PTT.

In deze aflevering zien we de (nog) in gebruik zijnde Heuvel en de langzame afbraak daarvan. Heel geniepig werd de heuvel stukje bij beetje buitendienst gesteld en de sporen afgebroken. De dienst Tractie had ook veel sporen en eigen materiaal en stonden dan ook regelmatig barstens vol. In die tijd was Conrail, de voortzetting van Janssen Bergen op Zoom, nog in zijn goede doen.

 

De seinbrug bij seinhuis B bezit drie palen. 2 hoog en 1 laag. Direct na de heuvel gaat het over een Engelsman die toegang geeft tot de aankomst,- vertrek- en opstelsporen. Een 24 en een 1100 staan voor de rode rangeerseinpalen te wachten op het vertreksein. Een bakkie uit de  serie 600 is bezig met rangeerwerk.

Zicht richting seinbrug en Post B. Let ook even op het HSM rangeersein (blaadje) De pijl verwijs naar het spoor waarvoor het sein geldig is.

Het “blaadje in detail”

De kleur van de paal is bepalend voor de status van het sein. Het zwart/wit geeft aan dat een Hoofd-inrijsein is en dus in de stop stand niet voorbij gereden mag worden.

De paalkleur rood/wit geeft aan dat dit een rangeersein is en dus onder bepaalde omstandigheden door een rangeerdeel  in de stopstand voorbij mag worden gereden. De linker paal wordt nog handmatig getrokken vanuit “seinhuis B “ (zie de ronde kettingschijf boven in de paal). De rechterpaal is een elektrische variant. Het vierkante witte bord met zwarte cijfer geeft aan dat de paal in veilige stand met maximaal  4 x 10 = 40 km voorbij gereden mag worden. Op de achtergrond is een 600 bezig met het uitrangeren van de van Gent & Loos Gs-en. Aan die kant van het terrein stonden de loodsen van van Gent&Loos.

Zo moet een aflopende wagen het voor zich gezien hebben.

Boven op de heuvel stond het heuvelsein. Aan de stand van het sein kon de rangeerder zien of dat er geheuveld kon/mocht worden Deze stand van het sein geeft aan dat er niet geheuveld mag worden. Staan de vleugels wijd, benen wijd!, dan mag de trein “komen”.

De rangeerder kon door middel van dit apparaat de vervolg of herhalingsseinen bedienen.

Het aanloopspoor naar de heuvel lag in een lange boog en hierdoor kon de Mch het sein op de heuvel niet (goed)zien. Voor dit doel stond er dan ook halverwege het spoor dit herhalingssein wat door de rangeerder op de heuvel bediend werd.

Sfeer plaatje

Naast de heuvel en het omloopspoor was de weegbrug te vinden.

De brug mocht volgens het bord met maximaal een halve kilometer per uur bereden worden

Het bewuste bord met onderbord.

En ander attribuut wat meestal in de onmiddellijke nabijheid van een weegbrug te vinden was is de ladingmal met verschillende ladingsprofielen die geldig waren voor de meeste europesche landen. Deze ladingprofielen moesten er voor zorgen dat het profiel van vrijeruimte niet overschreden werd.

Een mechanies afsluitsein welke nog redelijk veel op Rsd voorkwamen.

Het seinhuis B vervulde een  belangrijke functie in het proces van afhandelen van het goederenverkeer.

Na het gereed komen van de Kijfhoek en het wegvallen van de binnengrenzen met België en Frankrijk werd het steeds stillen op Roosendaal goederen. Langzaam begint de afbraak dan ook zichtbaar te worden! Hier is het linker omloopspoor al afgesloten van het emplacement en de seinbrug heeft een hoge paal verloren.

 

De afbraak is in 1989 geheel voltooid. De heuvel is compleet verdwenen.    

Twee jaar later werden er nieuwe sporen en wissels aangebracht en viel ook het weeghuisje aan de slopershamer ten offer.

Wisselsein van een handwissel

Een artikel uit Spoor en Tramwegen uit 1930. Hier werd vol trots aangekondigd dat het tractieterrein van Roosendaal volledig gemoderniseerd werd. Toen wist men ook niet dat dit alles 60-70 jaar later allemaal weer verdwenen zou zijn.

   

Een van de dingen die tot op de dag van vandaag zijn blijven bestaan is het in het S&T genoemde kolendragerhuisje. Hier dienstdoende als kantoor ruimte voor de Agrarische Unie-Vulkaan.

De hoge muren naast het kolendragerhuisje zijn de wanden van de voormalige kolenbunker. Iets verderop zijn de plateaus voor het handmatig kolenladen nog steeds aanwezig en zichtbaar. Waar nu de witte pakken staan lagen vroeger de kolen.

Rsd was niet alleen een opslagplaats voor buitendienstgesteld materieel maar defect en/of schade materieel vond hier een tijdelijke stalling tot dat hulp gearriveerd was.

De ongevallentrein uit Utrecht is ingeroepen om te assisteren bij het verwisselen van een bij een ongeval beschadigde plan V. De trein bestaat uit een 2400, een kraanarmondersteuningswagen, de ongevallenkraan, twee maal een blokkendoos en een maal een Plan E.

Na het opzetten van de giek wordt de ondersteuningswagen af en weg gerangeerd.  Het afrangeren gebeurd hier gewoon met Handkracht! De chef hulpHoofdwerkplaats Rsd,  Nico Vermeer, behoud het over en toezicht. Nico wel bekent bij menig spoorhobbiist,  gaat over de patat en de vette hap in de Kantine! Tegenspreken is niet erg verstandig als je het knorren van de maag stil wil houden!!!!! Na het af- en weg rangeren van de hulpwagens wordt een goede plaats voor de kraan gekozen om degelijk af tekunnen stempelen. Onderstophout, wat in de blokkendoos “houtwagen” ruim aanwezig is, is op de zachte bodem wel gewenst.

Nadat de 2400 met de hulpwagens plaats heeft gemaakt wordt op datzelfde spoor het slachtoffer voorgereden. Let even op de everaar die stand-by voor de kraan op de rails ligt.

De plan V in de takels. De everaar zorgt voor een goede krachtverdeling en geeft ook de noodzakelijke sprei aan de stroppen om het te hijsen object niet (verder) te beschadigen.

Het defecte draaistel is met handkracht onder de kop verwijderd en tot over het wissel weggeduwd

Na het omleggen van het wissel, kan het vervangende draaistel op zijn plaats geduwd worden.
Het vervangende draaistel wordt met de hand onder de kopbak gemanoeuvreerd. Hierna zal de kraan de bak weer zakken tot op de  koningstaats en de glijplaten. Hierna worden de kabels en de luchtkokers weer aangesloten. Karwij, incl. het opzetten van de kraan, duurde niet langer dan 2 en een half uur.

Een A-bak uit een IC Mat 54-4 in afwachting op verdere behandeling bij “Conrail” Kopbak van een Hondekop IC 4 op een uitgekleed Hulpdraaistel.

Het waren niet alleen de IC,s van Mat 54-4. Ook de “gewone” moesten er aan geloven. Om in de werkplaats van Conrail, die was ondergebracht in een loods op de oude kolenbunker,  behandeld te kunnen worden, werden de stellen in vieren op gesplits.

Plan Willem, hier in Vlissingen, was aan een proefrit bezig. Roosendaal had enkele reparaties/modificaties uitgevoerd aan de draaistellen en de bak . De Plan W ging na controlle terug naar de werkplaats in Roosendaal

Een halve Hondekop voor de Lage loods waarin de ontasbestinrichting was geplaatst. Voor behandeling aan de ontasbestinrichting werden de stellen in tweeen gesplits. Dit splitsen moest wel  anders konden de deuren van de lage loods, waar de ontasbestinrichting in stond, niet gesloten worden. En daar lette de ARBO streng op.

Niet alleen materiaal wat de dagen zat was is te vinden op het tractieterrein. Onder de groene kleedjes staan de gloed nieuwe draaistellen voor o.a. de bubbeldekkers, IC-s en de nieuwe Benelux rijtuigen.

Oud en nieuw gebroederlijk bij elkaar, De Benelux rijtuigen zijn brandnieuw en nog niet in dienst gesteld terwijl het Mat 46 en de planE uitgerangeerd zijn

het tractieterrein. Hier zijn wij bezig,  ik maakte in die tijd ook deel uit van de gemeentelijke Brandweer van Roosendaal, een oefening, “Bus onder de trein met veel slachtoffers” De firma Hoefnagel uit de spoorstraat stelde de bus ter beschikking.

Slachtoffer is de nog maar kort buitendienst gestelde 743

Twee maal een uitgerangeerde Benelux. Mat 56 Hondekop 2 en de “oude”trek-duw met een  voormalige Rd van Plan D als stuurstandrijtuig

Bij een werkplaats horen werkplaatswagens of z.g.n. Dienstwagens.  De links onder de dekzeilen staande draaistellen zijn met deze speciale draaisteltransport “dienstwagens” aangevoerd. We kijken hier ook nog eens tegen de laatste representante van Plan Karel aan.

Voor het transport van treinstellen met automatische koppelingen beschikte de werkplaats en het tractieterrein over div. koppelwagens. Dit is er een van het oudere type met opstaande boeiborden en drie pakketten ballast

Deze vrij nieuwe koppelwagen is gebouw op het onderstel van een gesloten goederenwagen. Waarschijnlijk een Gs

Zo koppelt een koppelwagen aan een Mat 54

Voor het transport van allerlei losse zaken zoals schroot, sloophout (pallets) en vuil waren deze ex-kolenbakken/bietenwagens in gebruik.

Een konvooiwagen die gebruikt is voor allerhande zaken tussen Roosendaal-Tilburg en Haarlem vv.

Ook voor dit materieel komt eens het einde! Als het spul in de weg staat en ruimte op het spoor in neemt dan zet je het gewoon naast de rails. Het materiaal is hier ter plaatse gesloopt en via de ex-kolenbak/bietenwagen afgevoerd.

   

Nieuw materiaal wat bij Janssen wagonbouw in Bergen op Zoom vandaan kwam, kon je de eerst tijd in en op Roosendaal tegenkomen. Hier werden meestal de afname proeven gedaan. Zo ook deze nieuwe dienstwagen.

Aan de zuidzijde van het tractie terrein, dat is de stadskant met het station, de douane en  van Gent&Loos loodsen,  is een nieuwe ARBO werkplaats(je) gebouwd. Hier kon de plaatselijke storingmonteur zijn werk in een redelijk beschermde omgeving doen

    De vaste Storingsmonteur, Henk van der Velde, moet het hier nog in de vrije ruimte doen. In tegenstelling tot het plan V wordt voor het verwisselen van een van België gehuurde bakgebruik gemaakt van een mobiele kraan i p v de Spoorwegongevallengeval    

De loods zoals zij er nu bijstaat. Vandalisme alom. Als je denkt dat dat ingooien van de ramen door de plaatselijke jeugd gebeurd, dan heb je het lelijk  mis. De meeste ramen zijn ingegooid door………..

 

Juist ja, mensen die voor het spoor werken, of die van het spoor zijn. Volwassen kerels dus.  Dit noemen ze een heterdaadje.

Er zijn ontwikkelingen gaande op Roosendaal. De plaatselijke gemeenschap en de politiek willen de loods, seinbrug en Post B bewaren als industrieel monument. De seinbrug is al verplaatst en het is de bedoeling dat het seinhuis B daar ook bij komt te staan. Geruchten weten echter te melden dat seinhuis B misschien wel eens naar de ZLSM zou kunnen gaan.

Woningbouw is op de plaatst van het voormalige tractieterrein prakties uitgesloten. De grond is door het jarenlang intensief gebruik voor opslag van kolen (teer en zwavel) en vetten (smeermiddelen) ernstig tot zeer ernstig vervuild. Niets voor niets is het stadion van RBC op deze plaats verrezen.!